
Eń aldymen, biz ChatGPT-tiń qaýipsizdik qaterleri men ony týyndatatyn máseleler týraly aıtqymyz keledi. ChatGPT basqa chat-bottar negizindegi tehnologııaǵa uqsas bolýy múmkin. Biraq ol óz aldyna erekshe ónim bolyp qala bermek. Eger siz ony jeke kómekshi retinde paıdalanǵyńyz kelse, septigi mol, paıdasy orasan. Al qaýip-qater sýbektileri bar ekenin oılasańyz, kóńilge alań kiredi. Bir ókinerligi, «daıyn asqa tik qasyq» bolǵysy keletin kıberqylmyskerler ChatGPT qoldanbasyn zııandy baǵdarlama jazý, alaıaqtyq veb-saıttardy qurý, fıshıngtik elektrondy hattardy jasaý, jalǵan jańalyqtar daıarlaý sekildi jymysqy áreketter úshin paıdalana alady eken. Osy rette ChatGPT-tiń paıdadan góri kıberqaýipsizdik qaýpi basym bolýy múmkin. Sol úshin qazirgi ýaqytta ómirge kelgen árbir jańa tehnologııanyń artyndaǵy zalaldy tustaryn da sana-sezimimen salmaqtaý, tarazylaý tutynýshynyń ózine baılanysty.
Sonymen qatar ChatGPT-tiń ózinde belgili bir rettelmegen osaldyqtar bar degen úlken alańdaýshylyq týyndap otyr. Mysaly, osy jyldyń naýryz aıynda keıbir paıdalanýshylardyń basqalardyń áńgimeleriniń taqyryptaryn, mazmundaryn kóre alatyny týraly aqparattar tarady. Sol kezde The Verge aqparat saıty habarlaǵandaı, OpenAI bas dırektory Sem Altman atalǵan máselege derekkózderdegi alǵashqy qatelik sebep bolǵanyn túsindirdi. Bul bizge neni meńzeıdi? Bul óz áleýeti boıynsha derekterdiń kóp mólsherin jınaıtyn ChatGPT-pen bólisetin derekterdi shekteýdiń qanshalyqty mańyzdy ekenin kórsetedi. Alpaýyt tehnologııalyq uıym Samsung munyń syryn kóptegen qıyndyqtan keıin tarazylaı aldy. Chat-botty kómekshi retinde paıdalanǵan bir top qyzmetker oǵan qupııa aqparatty abaısyzda taratyp jibergeni de anyqtaldy.
Al osyndaıda «ChatGPT sizdiń jeke ómirińizge qaýip tóndire me?» degen zańdy suraq týyndaıdy. Qaýipsizdik pen qupııalylyq bir nárse emes. Biraq olar bir-birimen tyǵyz baılanysty ári jıi qarym-qatynasta. Eger ChatGPT áleýmettik qaýipsizdikke zalaldy bolsa, onda ol jeke tulǵanyń ómirine de qaýip tóndiredi degen sóz.
ChatGPT óziniń aýqymdy derekqoryn jasaý úshin biz kúndelikti turmysta paıdalanyp júrgen ınternettegi mıllıardtaǵan aqparat lezde joıylǵan. Bul derekqor úzdiksiz keńeıý ústinde. О́ıtkeni ChatGPT paıdalanýshylar bólisetin kez kelgen aqparatty ózine tolyq saqtap alady. AQSh-ta ornalasqan kommersııalyq emes Common Sense uıymy ChatGPT-ke 61 paıyzdyq qupııalylyqty baǵalaý upaıyn berdi. Chat-bot jeke sáıkestendiriletin aqparatty jáne basqa da qupııa derekterdi jınaıtynyn atap ótti. Bul derekterdiń kópshiligi saqtalady nemese belgili bir úshinshi taraptarmen bólisiledi degen sóz.
Qysqasy, ChatGPT-ty paıdalaný kezinde abaı bolý kerek. Ásirese, ony jumys úshin nemese qupııa aqparatty óńdeý úshin paıdalansańyz, jeti ret ólshep, bir ret kesken abzal. Bylaısha aıtqanda, siz kúndelikti turmysta kópshiliktiń bilgisi kelmeıtin aqparattaryn atalǵan qurylǵymen bólispeýińiz kerek. Ýaqyt óte kele, chat-bottar izdeý júıeleriniń, dybystyq jazbalar men áleýmettik jelilerdiń ajyramas bóligine aınalady. Mine, osyndaı naqty kózqarasty Malwarebytes kıberqaýipsizdik qosymshasy bildirdi. Tipti bul chat-bottar bolashaqta densaýlyq saqtaý men bilim berýden, qarjy men oıyn-saýyqqa deıingi ártúrli salalarda da ról atqaratyny aıtylyp júr.
Bul osyǵan deıin biz zerttep, zerdelegen qaýipsizdik sharalaryn túbegeıli ózgertedi. Biraq Malwarebytes atap ótkendeı, ChatGPT jáne oǵan uqsas quraldardy kıberqaýipsizdik mamandary da paıdalana alady eken. Mysaly, baǵdarlamalyq quraldaǵy qatelerdi nemese jeli áreketindegi «kúdikti úlgilerdi» izdeý úshin bul taptyrmas tehnologııalyq ónim bolmaq. Osy jaǵdaılardy bilgen soń, atalǵan ónim týraly alýan túrli aqparatty oqyǵan soń, bizge ChatGPT 5 nemese 10 jyldan keıin ne isteı alady degen saýal týýy múmkin. О́kinishtisi, biz tek boljam jasaı alamyz. Biraq bir anyq nárse – jasandy ıntellektilerdiń eshqaıda ketpeıtini, onyń aramyzda, bizdiń kúndelikti tirshilikte ómir súretini.
Jańa ónim, jańa tehnologııalardyń jemisi atalatyn osyndaı chat-bottar ómirimizge aralasqan saıyn, barlyq sala olardy retteýge jáne jaýapkershilikpen paıdalanýdy úırenýge májbúr bolady. Buǵan jasandy ıntellekt qalyptastyryp jatqan kıberqaýipsizdik salasy da kiredi. Jasandy ıntellektimen baılanysty qaýipsizdik táýekelderi týraly saqtyqty kúsheıtý mańyzdy bolmaq. Qazir qoǵam arasynda ChatGPT-ti maqtap, onyń nasıhatyn jasap júrgender de, onyń paıdasynan góri zııany kóp ekenin ashyq aıtqandar da barshylyq. Jasandy ıntellektilerdiń chat-bottary minsiz emes, biraq olardan múldem aýlaq bolýdyń da qajeti shamaly.
Kelesi másele ChatGPT sizdiń jeke aqparatyńyzdy urlaı ma degenge saıady. ChatGPT týraly aldyńǵy qatardaǵy qaýipsizdik máseleleriniń kópshiligi boljamdar men tekserilmegen esepterden týyndaıdy. Keıde jańa tehnologııalyq ónimderdi paıdalanýshylarda beıtanys quraldardyń qupııalylyǵy men qaýipsizdigi týraly aǵat túsinikterdiń bolýy – tabıǵı jaǵdaı. Atalǵan platformany Microsoft jáne Ilon Mask sııaqty tehnologııalyq ınvestorlar qarjylandyratyn bedeldi Jasandy ıntellekt zertteý zerthanasy OpenAI iske qosty. ChatGPT eń qysqa aqparatty suraıdy. Siz tek atyńyz ben elektrondyq poshta mekenjaıyńyz arqyly tirkele alasyz. Degenmen OpenAI tek zertteý maqsatynda konvolardy baqylaı alady. Olardy úshinshi tulǵalarǵa taratý nemese satý onyń jeke paıdalaný sharttaryn buzady.
BBC-diń málimeti boıynsha, OpenAI ChaGPT-ke 300 mlrd aqparat jınap berdi. Ol áleýmettik medıa platformalary, bıznes veb-saıttary jáne túsinikteme bólimderi sııaqty jalpyǵa qoljetimdi veb-saıttardan derekterdi jınaıdy. Qajetsiz kezde ınternetten shyǵyp, derekterińizdi óshirmeseńiz, ChatGPT sizdiń aqparatyńyzdy alýy múmkin. ChatGPT qaýipti bolmasa da, platformanyń áli de qaýipsizdikke jol ashýy ábden yqtımal. Alaıaqtar ártúrli kıbershabýyldardy oryndaý úshin shekteýlerdi aınalyp óte alady.
Elektrondy hattardy jazýǵa birneshe saǵat jumsaýdyń ornyna, ınternet alaıaqtary ChatGPT-ti paıdalanady. Bul – jyldam ári ońaı tásil. Atalǵan qurylǵy birneshe mınýt ishinde júzdegen úılesimdi, senimdi elektrondyq hattardy jasaı alady. Sol úshin aqparatty jarııa etýden aýlaq bolyńyz. Zańdy kompanııalar men uıymdar kezdeısoq elektrondyq poshta arqyly qupııa kiltsóz suraıtynyn eskerińiz.
Tájirıbeli kıber-qylmyskerler qazirdiń ózinde ChatGPT-ti óz is-áreketterine paıdalana bastady. Olar atalǵan chat-botty urlanǵan derekterdiń aýqymdy kólemine yńǵaılap, platformany ınternet alaıaqtyǵy úshin jeke derekqorǵa aınaldyra alady eken. Kóptegen adam ChatGPT qoldanbasyn áli tolyq zerttegen joq. Al hakerler jurtty shatastyratyn aqparattardy, elektrondyq hattardy jáne habarlandyrýlardy taratý arqyly óz maqsatyna jumys isteýi ábden múmkin.
Bárimiz de osy qoǵamnyń múshesimiz, sol úshin jańa tehnologııalyq ónimderden esh ýaqytta bas tarta almaımyz. Biraq mundaǵy eń basty másele – saqtyq sharalary. Sol úshin eger qajet bolǵan jaǵdaıda ChatGPT-ti qaýipsiz jáne jaýapkershilikpen paıdalanyńyz. ChatGPT ózdiginen qaýip tóndirmeıdi. Júıeniń osaldyqtary bar ekeni ras. Alaıda ol derekterińizge zııan keltirýi, keltirmeýi de múmkin. Jasandy ıntellekt tehnologııalarynan qorqa berýden góri, alaıaqtar olardy áleýmettik ınjenerııa taktıkasyna qalaı engizetinin zertteńiz. Osylaısha, siz ózińizdi qaýipterden qorǵaı alasyz.