«Sa­muryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qory Aqtóbe, Atyraý, Pavlodar sııaqty oblys ortalyqtaryndaǵy áýejaı­l­ardy je­ke­shelendirý jónindegi aýksıonǵa shy­ǵardy. Alaıda bul áýejaılardyń aksııalaryn satyp alǵysy keletin kásipkerler tabylmady. Sondyqtan Úkimet tarapynan elimizdegi strategııalyq nysan sanalatyn áýejaılardy oblystyq ákim­dikterdiń kommýnaldyq menshigine aýda­rý týraly sheshim qabyldandy. Endi áýejaılardyń qyzmetine oblystyq ákimdikterdiń óńirlik «Jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary» bas­qar­masy basshylyq jasaıdy. Al áýejaı­lardyń jekemenshiginde ushaqtar joq. Bul máselemen tasymaldaýshy kompanııa­lar aınalysatyny belgili.

Qazir elimizde Nur-Sul­tan, Almaty, Shymkent, Aqtaý, Qara­ǵandy, О́skemen, Pavlo­dar, Kókshetaý, Taraz, Petro­pavl, Semeı qalalarynyń áýejaı­larynda synaq retinde «Ashyq aspan» rejimi engizilgeni habarlandy. Bul másele áýe keńis­tigin­degi barlyq ushý baǵyt­tary­na qatysty shekteýlerdi alyp tastaýdy, sheteldik avıa­kom­panııalarǵa da «áýe erkin­digin» berýdi qarastyrady. Al eli­mizdegi óńiraralyq ushý baǵyt­tarynda ushaq bıletteriniń qymbat ekenin ekiniń biri biledi. Tipti erte alsa, arzan bolady dep jarty jyl buryn bılet alyp qoıatyndar da, odan keıin jol túspeı bara almaıtyndaı jaǵdaı bolsa, alǵan bıletin ótkize almaı qalǵan, jarty aqshasyn ǵana alǵan jaılar da kezdesedi nemese ushýǵa bir kún qalǵanda, táýlik ishinde bılet satyp alatyn jolaýshylarǵa baǵasyn eseleı qymbattatyp satatyny da kópshilikke málim. Sondyqtan «Ashyq aspan» arqyly óńiraralyq ishki jáne sheteldik tasymaldaýshylar kelse, jańa halyqaralyq marshrýttar ashylsa, básekelestik artady degen úmit bar. Iаǵnı, avıa­bıletterdiń baǵasy tómen­dep, qarapaıym halyq ta ushaqpen ushýǵa qoldary jeter edi.

Elimizdegi ushaq bıletteri­niń qymbattyǵyna Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev ta nazar aýdaryp, áýe keńistigin ashý kerektigi týraly Úkimetke tapsyrma berdi. Bul – elimizdegi áýe­jaılar bir kompanııa­nyń múd­desin ǵana oılaıtyn táýeldilikten qutylady degen sóz. Bılet baǵasy da sharyqtamas edi. Ekinshiden, «Ashyq aspan» arqyly ózge jurt keledi, elde týrızmniń joly ashylady. Kók aspandaǵy «áýe erkindigi» she­teldik kompanııalarǵa elimiz­diń qalalary arqyly basqa elderge ushýyna da múmkindik bere alady. Jergilikti otandyq áýejaılar arqyly tranzıttik jolaýshylar tasymaly da kóbeıe túsedi.

Oblystyq ákimdikterdiń qaraýyna berilgen elimizdegi birqatar óńirlik áýejaı qury­lymdaryn jóndeý, jergilikti áýe jelileriniń ushýyn qalpyna keltirý úshin búginde óńirlik sanattaǵy ushaqtar satyp alý josparlanyp otyr.

Jergilikti áýejaı qury­lym­daryndaǵy taǵy bir másele, bilik­­ti mamandardyń qajettigi. Áýe­jaı jumysshylardy, ınje­ner-tehnıkterdi, avıa-dıs­pet­cherlerdi, áýe kompanııasynyń qyz­metkerlerin, tehnıkalyq, avıa­sııalyq oqý ortalyqtarynyń maman­daryn kútedi. Al Nur-Sul­­­tan qalasynda salynyp jat­­qan «Avıasııalyq oqytý orta­­lyǵy» bolashaqta avıasııa maman­­darynyń biliktiligin arttyrý or­ta­lyǵy bolatyny anyq. Bul – ási­­rese, qazaq jastary osy baǵytqa qaraı talpynatyn jańa mamandyq.

Al oblystyq Jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasy basshysynyń orynbasary Dına Muqanovanyń aıtýynsha, aldaǵy jyldary oblys ortalyǵyndaǵy áýejaı áýe baǵyttaryna jańa tasymaldaý­shylardy áriptestikke shaqy­ryp, ushý jelileri keńeıtiledi. Byltyr «Pavlodar – Novosibir» baǵyty qaıta ashylǵan. Sibir jaqyndaı tústi dep orystar qýanýda. Iаǵnı, naryqta bul baǵytqa suranys bar. Buǵan deıin de «Pavlodar – Shymkent» baǵytynda áýe baǵyty jarty jyl ǵana ushyp, toqtap qalǵan-dy. Endi aldaǵy mamyr aıynan bastap «Pavlodar – Shymkent» baǵytynda FlyArystan kompanııa­sy qyzmet kórsetetin bolady. О́ıtkeni Shymkent baǵytyndaǵy ushý naryǵy zertteldi. Mysaly, soltústikke kóshkisi keletin oń­tús­tik turǵyndaryna da, «Ser­pin» baǵdarlamasymen oqıtyn stý­dentterge, olardyń ata-ana­­­laryna, oqý bitirgen soń osy oblysta qalyp qyzmet ete­tin jas mamandardyń otbasy jaǵ­­daılarymen, merekelerde úı­lerine ushyp baryp-kelý­­lerine ońtaıly bolmaq. Ekinshi­den, Pavlodar temirjol vokza­lynan júretin «Semeı – Nursul­tan» po­ıy­zyna buryn bir vagon jalǵanyp, oǵan Shym­­­kent, Saryǵashqa baratyn jolaý­shylarǵa bılet satylatyn. Jolaýshy da, stýdent te kóp. Bı­let jetpeıdi, oryn joq. Budan keıin temirjol basqarmasy Shymkent – Saryaǵash baǵytyna ekinshi vagon jalǵady. Túrkııaǵa ushý naryǵyna da suranys jo­ǵary. Jyly jaqqa demalý­ǵa ba­ratyn pavlodarlyqtar Qara­ǵandy, Nur-Sultan, Almaty, Shymkent arqyly ushýǵa májbúr bolsa, endi ınvestorlar kelse, tý­rısterge áýe joly ashylady.

Endigi máseleniń mánisi, jer­gi­likti áýejaıdan elimizdiń shyǵys, batys oblystaryna usha­tyn áýe baǵyttaryn ashý. Eli­mizde 60-qa jýyq áýe kompanııasy jumys isteıdi. Avıasııa mamandary­nyń aıtýynsha, áýe baǵyttaryna tender jarııalanǵanymen, oǵan kez-kelgen kompanııa qatysa almaıdy eken. Mysaly, eki jyldan asa ýaqyt buryn Baıanaýylda shaǵyn ushaqtar ushyrý josparlandy. Týrıstik áleýetti arttyramyz dep qansha qarajat shyǵyndap, shaǵyn áýejaı da salyndy. Biraq sýbsıdııa, tarıf máseleleri she­­shil­megen soń ushaqtar kók­ke kóterilgen joq. Shaǵyn áýe­jaıdyń jaǵdaıy osyndaı bolyp turǵanda, bizdiń ushý naryǵy álsiz «Ashyq aspanǵa» shaqyrtýymyzǵa sheteldik kom­panııalar kele me, joq pa, má­sele sonda. Ushý naryǵynyń álsizdigine birinshiden, jolaýshylar úshin bılet baǵasynyń qymbattyǵy, ekinshiden, kenetten bolatyn áýe apattary da áser etýi múm­kin. Elimizdiń áýe keńis­tiginde paı­dalaný ýaqyty ótip ketken eski ushaqtar ushady degen qorqyn­shyty qaýeset taǵy bar.

Dese de birinshi qazaqstandyq loýkoster sanalatyn FlyArystan Pavlodarǵa arzan áýe bıletterin usynýda. Áýe kompanııalary­nyń arasynda jaılylyq pen qaýipsizdik deńgeıimen erek­she­lenetin Airbus A320 reaktıvti ushaqtary jańa ekenin eskergen abzal. Qazir bul ushaqtar oblys ortalyǵynan Nur-Sultan qalasyna ushady. Birjaqty bılet quny 5999 teńgeden basta­lady. Pavlodar áýejaıy óńirdegi jolaýshylardyń sanyn kóbeıtý úshin FlyArystan jáne barlyq áýekompanııaǵa qoldaý kór­­set­pek. Sonymen birge FlyArystan byltyr 30 mamyrda Almaty – Pav­lodar – Almaty baǵyty bo­ıynsha arzan baǵamen ushaq ba­ǵyt­taryn da ashty.

«Pavlodar áýejaıy» AQ áýejaıy byltyr halyqaralyq mártebege ıe boldy. Endi óńirdegi jolaýshylarǵa qyzmet kórsetý sapasyn arttyrý úshin túrkııa­lyq ınvestorlar tartylýy múm­kin. Basqarmanyń málimetinshe, áýejaı­dyń bereshek qaryzdary joq. Qazir áýe­jaı qurylymyn­da 200-den astam adam qyzmet etedi. Ishki qujattardy retteý jáne resimdeý, áýejaı qyzme­tin odan ári jaqsartý jumystary jalǵa­sýda. «Qorshaǵan ortany qorǵaý» baǵdarlamasy aıasynda «Pavlodar áýe­jaıy» AQ áýe basseınin, jer, sý re­sýrstaryn saqtaý, tabıǵatty, Jer qoı­naýyn paıdalaný jáne qorǵaý sııaqty ekologııalyq baǵytta jumys isteı­di. Aldaǵy jyldary elimizdiń ózge  óńir­lerine jyldam, qolaıly ári qaýipsiz jete­tin jańa baǵyttardy josparlaýda. Jalpy, Pavlodar áýejaıynan jylyna 1 myńǵa jýyq ushaq ushady. Bul kúnderi ushaqtar Nur-Sultan, Almaty, Reseıdiń Máskeý, Novosibir, Belarýstyń Mınsk qalalary men Túrkııaǵa ushýda.

Áýe kompanııalarynyń kelisi­mimen jolaýshylar suranysyna saı jańa baǵyt­tar ashylmaq. Áýejaı saǵatyna 200-den astam jolaýshy qabyldaı alady. О́tken jyldyń qorytyndysy boıynsha áýejaı arqyly 200 myńnan astam jolaý­shy tasymaldanyp, 300 myń tonnadan astam júk pen poshta jetkizilgen.

Eń bastysy, naryqtaǵy ushý ba­ǵyttarynyń tolyq zert­telýi. Pavlodar áýejaıynan О́ske­men, Shymkent, Aqtaý, Aty­­raý baǵyttaryna ushatyn ushaq­qa suranystyń bary baı­qaldy. Shyǵys óńiriniń Katon­qaraǵaıdaǵy demalys oryndaryna, Mańǵystaý óńiriniń Kas­pıı teńizi jaǵalaýyna, ońtús­tiktegi Saryaǵashqa, Túrkistanǵa, Shymkent pen Tashkent qala­laryna barǵysy keletin týrıster, qudalyqqa, toıǵa baratyn týys-týǵandar sııaqty jolaýshy­lar osy baǵytta qyzmet kór­se­tetin áýe kompanııalaryn kútýde.

Pavlodar oblysy