Forým • 19 Qyrkúıek, 2023

Kreatıvti jastar jıyny

195 ret kórsetildi

Atyraýda ótken «Sarayshyq upgrade-2023» halyqaralyq forýmyna Qyrǵyz­s­tan, О́zbekstan, Ázerbaıjan, Reseı jáne elimizdiń oblystarynan 200-den asa jas jınaldy.

Kreatıvti jastar jıyny

IT, marketıng, mýzyka jáne kınematografııa baǵyty talqyǵa túsken jıyn seksııalarynda «Nomad Stunts» kaskaderler tobynyń múshesi, akter Jandos Aıbasov, Ernar Nurǵalıev, «Red Jolbors» festıvaliniń uıymdastyrýshysy Anton Kım, «SEO Naimi.kz» negizin qalaýshy­lardyń biri Erlan Esimseıitov, «Orda» tobynyń ánshisi Erbolat Bedelhan sheberlik saǵatyn ótkizdi.

«Jastardan tulǵa retinde damýǵa degen umtylysty, ynta-jigerdi kórip turmyn. Forýmnyń ataýyn ózderi tańdap aldy. Olar osylaısha, el tarıhyna tereń boılap, jan-jaqty izdenetinderin kórsetip otyr. Prezıdenttiń jastardy alǵa jete­leıtin, tyń ıdeıalardy iske asyrýǵa múmkindik beretin, mádenıetimizdi jańa baǵytta nasıhattaıtyn kreatıv ındýs­trııany qoldaý qoryn ashý jóninde tapsyrmasy bar. Osy oraıda oblys ákimdigi jastarǵa kıno, IT tehnologııa jáne basqa da baǵyttaǵy jobalardy iske asyrýǵa qoldaý kórsetetin ındýstrııa ortalyǵyn ashady», dedi oblys ákimi Serik Shápkenov.

Ákimniń pikirinshe, jastardyń mun­daı forýmyn jyl saıyn ótkizýge bolady. О́ıtkeni jańalyqty jatsynbaıtyn jalyndy jastary bar el zor jetistikke qol jetkizedi. Al bul forým talapty jastardyń bir-birimen tıimdi qarym-qatynas ornatýyna, tájirıbe almasýyna septigin tıgizedi.

Zamandastaryna IT salasyn tańdaýdy usynǵan Erlan Esimseıitov: «Qazir IT salasy qarqyndy damyp keledi. Elimizde bul mamandyqty tańdaǵandarǵa tájirıbe jınaıtyn alań da bar. Bul – «Astana Hub» sıfrly tehnoparki. Mundaı habty elimizdiń ózge qalalarynda, onyń ishinde Atyraýda da ashý josparlanǵan. Demek jastarǵa ózi turatyn shahardan alysqa uzamaı-aq jobalaryn álemge taratýǵa múmkindik týady. Mýzyka, kıno, marketıng baǵytymen barlyq elde jumys isteýge bolady», dedi.

«ForteBank»-tiń marketıng jónin­degi dırektory bolǵan Anton Kımniń aıtýynsha, buryn «kreatıv» sózine úrke qaraıtyndar kóp bolǵan. Qazir bul sóz trendke aınaldy. «Keıingi eki aptada Memleket basshysy kreatıv týraly eki ret pikir bildirdi. Sondyqtan jastar buǵan nazar aýdarýy qajet. Onyń ústine Atyraýda kreatıv jastardy qoldaıtyn ındýstrııa ortalyǵy ashylǵaly otyr. Demek jastar býyrqanǵan bula kúshin emes, kreatıv jobalardy iske asyratyndaı izdenisin tanytýǵa tıis», dedi A.Kım.

Kınematografııa seksııasynda rejısser Ernar Nurǵalıev tájirıbesimen bólisti. Onyń aıtýynsha, komedııalyq kartınalarǵa qyzyǵýshylyq arta túsken. Árıne dramaǵa, qorqynyshty fılmderge de suranys bar.

«Aldymen suranysty anyqtaý qajet. Bul úshin áleýmettik zertteý júrgize­tinder bar. Keıbir salaǵa suranys azaıýy múmkin. Qazir kópshiliktiń qalaýy komedııalyq fılmderge aýyp tur. Árıne, trıller túsirgim keledi. Alaıda ázirge komedııalyq kartınalar qajet», deıdi Ernar Nurǵalıev.

Akter Jandos Aıbasovtyń aıtýyna qaraǵanda, bul salada menedjerlerdiń jetispeýshiligi baıqalady. Ásirese akterlerge menedjer qajet. Tıktokerler men blogerler de rolık, fılm túsirip júr. Olar – ári akter, ári rejısser.

«Kreatıv degenimiz ne? Bul – mýzyka, bul – marketıng, bul – IT, basqasha aıtqanda, aýqymdy bir ındýstrııaǵa biriktirilgen túrli salanyń jıyntyǵy. Munyń bárin bir adam jasaýy ǵajap emes. Máselen, munaı men gazdyń baǵasy bir jylda birneshe ret qubylady. Keıde birneshe jyl boıy turaqty bolady. Bul – naryqtyń konıýnktýrasy. Buǵan kerisinshe, bir jas jigit qyzyqty, qosymsha qurastyrdy delik. Sol qosymshanyń baǵasy bastapqyda 100 dollar bolýy múmkin. Al keıin mıl­lıardqa, bálkim, 100 mıllıard dol­larǵa jetýi múmkin. Mine, bul – krea­tıvti qadamnyń jemisi», deıdi Anton Kım.

Jastardyń topshylaýynsha, elimizde kreatıv ındýstrııanyń úlesi áli de tómen. Ishki jalpy ónimge qosqan úlesi bir paıyzdan áldeqaıda az.

«Kreatıv ındýstrııanyń artyqshy­lyǵy nede? Bul – óz ónimin búkil álemge satýǵa shyǵaratyn jol. Buǵan mysal kóp. Búgingi «Wolt» nemese «Glovo» keremetin estonııalyq jigitter oılap tapqan. Qazir bul jobalar kóptegen elge tarap jatyr. Al elimizde she? Bizde mundaı jańashyldyq áli de az ekeni belgili. Biraq elimizde de kreatıvti jobalar iske asatynyna senemin. Osyndaı forýmdar jastardyń kreatıv ındýstrııada jańashyl jobalar usynýyna, óz ónimin shyǵarýyna, ınvestorlardyń nazaryn aýdarýyna jol ashady. О́ıtkeni TMD-da, Eýropa men Azııada tanymal bola alatyndaı qosymshany jasaý qıyn emes», dep túıindedi oıyn A.Kım.

Injener mamandyǵyn meńgergen spıker marketıngti áleýmettik ınjene­rııa­nyń bir túri dep esepteıdi. «Inje­nerler – negizgi úderisti damytatyn mamandar. Jalpy, adamdardy gýma­nıtarlyq jáne jaratylystaný, ne matematıka baǵytyna bólýge bolmaıdy. Bul – burynǵynyń ádisi. Qazir aldy­men jas ereksheligin shekteý qoımaı, ár deńgeıdegi býynnyń, ásirese jastardyń talantyna basa mán berý kerek. Máselen, Dımash Qudaıbergen – krea­tıv ındýstrııanyń jarqyn ókili. Onyń baǵdarlamashy, ne ınjener bolýy shart emes. Bir sózben aıtqanda, jastardy jańa qyryn ashýǵa, jetistikke jetkizetin baǵytty aıqyndaýǵa talpyndyrǵan jón. Áıgili Stıv Djobs matematık emes, marketolog edi. Ol óziniń janyna myqty adamdardy toptastyra aldy. Sol sebepti jańashyldyqqa umtylatyn jastardyń jarqyraı kórinýine jol ashylǵanyn qalaımyn», deıdi ol.

 

Atyraý oblysy