Пікірлер . Қарашаш ТОҚСАНБАЙ
Еліміз тәуелсіздікке қол жеткізген отыз жылға жуық уақыт ішінде бір ауыз қазақша үйренуге жарамаған кей отандастың жан-бейнесіне үңілгенде, сонау бір жылдары Жапонияда өткен Қазақстан мәдениеті мен өнері күндері жобасы жадымызда еріксіз қайта жаңғырады.
29 Желтоқсан, 2020
Адамның өміріне ойы мен пейілінің ерекше әсер ететіндігін жиі естиміз. Психолог мамандардың айтуынша, адам әр сағат сайын жымиып, бақытты жанның кейпіне еніп тұруы керек екен. Көңілге осындай сезім орныққан сәтте ғана жүйке мен ми қалыпты ырғақта үйлесіп, жақсы жұмыс істей бастайтын көрінеді.
30 Қараша, 2020
Платон данышпан: «Игіліктің төрт түрі бар», – деген екен. Олар: жүректілік, данышпандық, естілік және әдептілік. Осы қағиданың біз бүгін тек біреуіне ғана, яғни әдептілік жайына тоқталғымыз келіп отыр. Оған себеп, кейінгі кезде жақсы мен жаманның аражігін ажыратпай, мәселенің ақ-қарасын білмей тұрып, біреуді сырттай сыдырта сөге сөйлеу, сынап-мінеу, нәпсінің азғыруына еріп, жалған, лепірме, бос сөзге ерік беру секілді халықтық қалыбымыз бен қазақы әдебімізбен үш қайнаса сорпасы қосылмайтын жат құбылыстар тым белең алып барады.
20 Қараша, 2020
Алты Алаштың мақтанышы Ахмет Байтұрсынұлы: «Газет – халықтың көзі, құлағы һәм тілі. Адамға көз, құлақ, тіл қандай керек болса, халыққа газет сондай керек. Газеті жоқ жұрт басқа газеті бар жұрттардың қасында құлағы жоқ керең, тілі жоқ мылқау, көзі жоқ соқыр секілді» деген еді. Рухани мәдениетіміз бен елдік мәртебеміздің деңгейін бағамдауға басты өлшем болып келе жатқан осы қағидаға сүйенсек, көпшіліктің не оқып жүргеніне қарап, ой-санамыздың, тұрмыс-тіршілігіміздің түр-тұрпатын аңғаруға болатын секілді.
27 Қазан, 2020
Күнделікті өмірде неше түрлі адаммен жолымыз тоғысып қалып жатады. Жан-жағындағыларға жанашырлық танытып, мейірім нұрын себелеп жүретін қарапайым, кішіпейіл, адамгершілігі мол тұлғаларға көпшіліктің сүйіспеншілігі мен сый-құрметі әрине, қай кезде де жоғары болып қала бермек. Алайда жан дүниеңіз тек шуақты күннің шұғыласына нұрланып, өмір көшінде алдыңыздан үнемі осылай жайсаң жандар ғана ұшыраса ма? Адамдар туралы жақсы ойлау, жақсылық жасауға құштарлық барлық адамның қолынан келе бере ме?
01 Қазан, 2020
Қилы-қилы тағдырлар болатыны сияқты адам мінезі де сан алуан. Ол – жеке тұлғаның болмысынан, сөзінен, күнделікті қарым-қатынасынан көрініс табатын ерекше мәнге ие құбылыс. Ісіне ұқыптылық, сыпайылық, сезімталдық, қайырымдылық, мейірімділік, адалдық, сабырлық, жайдарылық, кешірімшілдік, қарапайымдылық сияқты асыл қасиеттерді бойына дарытып, жан-жағына шұғыла-нұрын себелеп жүретін ішкі мәдениетке бай жанды қазақ ежелден көркем мінезді адам деп айрықша бағалаған.
22 Қыркүйек, 2020
Балалары мен немере-шөберелерінің қуанышы мен қызығына марқайып, өмірдің алтын арқауы – ата-баба дәстүрін үзіп алмай, ұлы көшті ұрпақ жарастығымен жалғастыру, ешнәрсеге мұқтаж болмау, айналасындағы үлкен-кішінің құрметіне бөленіп, абырой биігінен табылу – үлкен ғанибет!
10 Қыркүйек, 2020
Белгілі ғалым Рахманқұл Бердібайдың: «Егістік жерді жаздың ыстық айларында бірнеше рет суармаса, шыққан егін мүлде қурап кететіні секілді дер кезінде жалғастығын таппаған дәстүр де жоғалады», деген сөзі кейінгі ұрпақты ұлттық салт-дәстүр мен әдет-ғұрыпқа баулып тәрбиелейтін, байырғы ата-бабаларымыздың наным-сенімдерінен, тарихынан, тұрмыс-тіршілігінен, жақсы мен жаман туралы түсініктерінен тұратын жыр-толғау, терме жанрларынан көз жазып қала жаздап отырған қазіргі қалпымызға қаратып айтылғандай әсер қалдырады.
14 Шілде, 2020
Кірме сөздер һәм тіл үйлесімдігі
Тіл мамандары түркі тілдерінің бәрінің түбірі – ортақ тіл деген тұжырымға келіп жүр. Дыбысталуы әр түрлі болғанмен ортақ сөздер негізінде бірегей терминологиялық лексиканың іргетасы қаланып, қазақ тілінің сөздік қоры қалыптасқаны мәлім.
29 Маусым, 2020
Ысырап ырзығың мен ырысыңды азайтады
Ысырапқа жол бермеу ежелден қазақы тәрбиенің басы болып саналатын. Діннің өзінде: «Жеңдер, ішіңдер және ысырап қылмаңдар. Шын мәнінде, Алла ысырап етушілерді жақсы көрмейді» делінген.
17 Маусым, 2020
Ата-бабаларымыздың байырғы ырым-тыйымын ескерсек, қазақ түнде үйден күл шығармаған, себебі күл төгілген жерді басуға болмайды, түрлі жамандық атаулы күлмен бірге көшеді, күлден шыққан жамандық адамның өзімен бірге үйіне ілесіп барады деп сақтандырған.
28 Қаңтар, 2020
Қазақта жыр-күйі деген жанр – ежелден бар дәстүр. Яғни, әуелде жырланып, сосын күйге бергісіз толғау ретінде ел арасына кең тараған. Жыр-күйі – жыраулар мен жыршылар, термешілер қолданатын мақам, әуен. Әр дәуірдің, әр өңірдің бүгінде жыр, толғау, терме, дастан, қисса айтатын өзіне лайық мақам-сазы, әуені сақталған.
30 Желтоқсан, 2019
Қазақтың «Ауру батпандап кіріп, мысқалдап шығады» деген мәтелі көбіне рухани жүдеулік пен азапты дертке ұшырап, ұлттық әдет-ғұрып пен салт-дәстүрден қол үзген, халықтық қалыппен қабыспайтын сиықсыз әрі сорақы жаңа салттардан көпшілікті сақтандыру мақсатында айтылып жатады. Бұл дерт ең алдымен жас ұрпақтың тамырын кеміріп, тауын шағатын құртқа, ал бүкіл ұлт үшін үлкен сорға айналды. Бүгінгі әңгімеміз – ұлттық тәрбиенің бесігі саналатын, ғасырлар бойы халқымызбен бірге жасасып келе жатқан той мәдениеті төңірегіндегі түйткілдер жайында болмақ.
04 Қараша, 2019
Аристотель: «Би – адамның мінез-құлқын, ішкі жан-дүниесін, әрекетін көрсететін таза ырғақтың көрінісі...» деген екен. ЮНЕСКО-ның шешімімен 1982 жылдан бастап балетмейстер, би өнерінің шебері Жан Жорж Новердің (1727-1810) туған күніне орай халықаралық би күні мерекеленеді. «Балет өнерінің атасы» ретінде тарихта қалған француз реформаторының «Би мен балет жайлы хат» атты туындысы кез келген балет мектебі үшін әлі күнге дейін құнды құрал саналады. Мұнда балеттік қойылымдардың қыр-сыры, пантомимо және би өнері туралы егжей-тегжейлі жазылған еді.
10 Қазан, 2019
«Шешінген судан тайынбас» дегендей Қазақстан нарықтық қатынасқа толық көшкен соң мемлекет меншігіндегі мекеме-ұйымдардың бәрін жекеменшікке беру мақсатын алға қойған. Бұл – мемлекеттің бизнеске араласуын барынша азайтуды көздейтін нарық заңының талабы. Халықаралық бейбітшілік сыйлығының лауреаты, Қытайдың белгілі суретшісі Ци Байши: «Жасым қырыққа келгенде барып суретті түсіне бастадым» деген екен. Әлем мойындаған қылқалам шеберінің өзі осылай дегенде, басқа қарапайым халықтың бұл өнер туралы түсінігінің таяздығын, сауатының кемдігін сынап-мінеп жату қисынсыз секілді, әрине. Әйтсе де суретші десе тау-тасты кезіп, әсем табиғатқа алыстан қиялдана көз тіккен жай бояушы, тиын-тебенге бола әркімнің тапсырыспен портретін салып, күнін әзер кешіп жүрген қарапайым пенде деп қарайтын дүбәра көзқарастан түбегейлі арылмай, өркениетті елдердің қатарына қосыла алмаймыз.
07 Тамыз, 2019
Қазақ даласы аңыз әңгіме мен қисса-дастандарға толы. Сонау қилы заманнан бүгінге зорықпай жеткен сондай халықтық асыл қазынамыздың бірі де бірегейі – «Мұңлық-Зарлық» дастаны еді. Кешегі бауыр еті баласын іздеп аңыраған арыстық аналардың тағдыры осы бір айшуақ аңыздағы қос перзентіне жете алмай аласұрған ананың ақ-адал махаббаты мен сағыныш сарынын баяндайтын бағзыдағы оқиғаны қайта қайрап, еске салғаны бар.
05 Шілде, 2019
«Ремейк» дегеніміз – әлемдік мәдениетте кеңінен қолданысқа ене бастаған тың термин. Кез келген шығарманы бастапқы күйінде айна-қатесіз қайталап орындау емес, оны жаңаша түрлентіп, жаңғыртып, заманауи нұсқада ұсыну деген мағынаны білдіреді.
04 Маусым, 2019
Телеэкраннан баяғыда күн құрғатпай тек түріктің, корейдің, Бразилия мен Американың сериалдары көрсетіліп жататын. Мәселен, Бразилияның «Изаура күң», Мексиканың «Байлар да жылайды», «Қарапайым Мария», Американың «Санта-Барбара» сериалдары мыңдаған көрерменнің жүрегін қалай жаулап алғаны ұмытыла қойған жоқ. Ал отбасылық құндылықтар мен тарихқа негізделген түрік телехикаяларының отандық телеарналар бойынша рейтингі әлі күнге жоғары тұрғаны тағы рас.
24 Мамыр, 2019
Toı-toımalaqta tún jamylyp óner kórsetetin kámelettik jasqa tolmaǵan, ómirleri aq paraqtaı taza, kóńilderi aq bulaqtaı móldir kishkentaılarymyzdy jasyna laıyqsyz kıindirip, boıandyryp kópshiliktiń aldynda shyǵarý, án saldyrý – qý aqshaǵa qunyqtyryp qoıǵan ata-analarynyń kinásinen.
21 Ақпан, 2019
Jurtty áleýmettik jeli arqyly aldap-sýlap, óziniń jeke basynyń maqsatyna paıdalanyp, bireýdiń adal eńbekpen tapqan aqshasyn áp-sátte jymqyryp ketetin alaıaqtardan qazir abaılamasań, oılamaǵan tusta oıpańǵa omaqasa qulata salýy op-ońaı.
31 Қаңтар, 2019
