Iá, «Kóne Tarazdy» tyńdaǵan adamnyń kóz aldynan baıyrǵy shahardyń tarıhy ispetti. Bastaýy da, sharyqtaý shegi de janyńdy baýraı beredi. Quddy bir qoıylymdy kompozıtor retinde árleı otyryp, rejısser retinde shıryqtyra túskendeı me, qalaı ózi? Onyń «Jalyn keshken» degen áni de kezinde hıt bolǵany barshaǵa málim...
Kúı janrynyń ónerdiń basqa salasynan aıyrmashylyǵy – adam balasy aýyzben aıtyp, boıaýmen beınelep bere almaıtyn tabıǵattyń tylsym syry men sulýlyǵyn mýzyka yrǵaǵymen jetkize bilýinde shyǵar... Kúıshi-kompozıtor, Aman Maldybaevtyń esimi bylaıǵy jurtqa tańsyq emes. О́ıtkeni óz ónerimen dúıim eldi tamsandyryp, óner áleminde órge júzip júrgen Aman Maldybaev qasıetti dombyramen elge qyzmet etip keledi.
Rasynda Aman Maldybaevtyń «Kóne Taraz» kúıi qazaq mýzykasynyń «Altyn qoryna» endi. «Ǵalamat», «Muńdy saz», «Shoqaı datqa», «Muńly tamshylar» jáne taǵy basqa kúılerdiń, sondaı-aq «Shyraılym», «Jalyn keshken», «Jastar marshy», «Naz sezim», «Aqqý áni» sekildi ánderdiń avtory retinde de ol kópshilik ortaǵa keńinen tanymal azamat desek, qatelespeımiz.
Ol buǵanasy bekip, qanaty qataımaǵan balalyq shaǵynan-aq «Naǵyz qazaq – qazaq emes, naǵyz qazaq – dombyra» degendi kókeıine túıip ósken jan. Aýyl balasy retinde oıynǵa emes, oıǵa áýes boldy. Boı jarystyrmady, erterek eseıip, aınalasymen oı jarystyrdy.
Aman Jambyl mádenı-aǵartý ýchılıshesiniń teatr bólimine oqýǵa túsip, odan keıin ónerdegi bilimin Almatydaǵy Chaıkovskıı atyndaǵy mýzykalyq ýchılıshede jalǵastyrady. Munda halyq aspaptary bólimin bitirip, eki jyldyq daıyndyq kýrsynan keıin Qurmanǵazy atyndaǵy memlekettik konservatorııanyń halyq aspaptary bólimine túsip, armanyn shynaıy ómirge aınaldyrý jolynda talmaı ter tógedi. Belgili óner qaıratkerleri, ǵajaıyp kompozıtorlardan dáris alady. Nıkolaı Lavshenko, Borıs Erzakovıch, Shamǵon Qajyǵalıev sekildi týmalardyń tálimin boıyna jıyp, tájirıbesin tolystyrady.
Ol 1989 jyly Jambyl qalasyna kelip «Áýlıeata órenderi», 1991 jyly «Shejire» folklorlyq ansamblin quryp, oǵan ózi jetekshilik etedi. Ujymnyń repertýaryn tolyqtyrýda tynbaı eńbektenedi. Búgingi tańdaǵy qazaq estradasynyń jaryq juldyzy Dosymjan Tańatarov alǵashqy óner jolyn Aman Maldybaevtyń ansamblinde bastaǵanyn sóz ete ketsek, Maldybaevtyń kóregendiligin baıqatqandaı bolarmyz, sirá?!
Jalǵyz Dosymjan ǵana emes, estrada juldyzy, memlekettik «Daryn» syılyǵynyń ıegeri, inisi Madııar Maldybaev, respýblıkalyq konkýrstardyń laýreaty Nurlybek Qadyrbergenov, ánshiler Quralaı Ǵaıymova, Gúlshat Sopbekova, Janar Ústemirova jáne ózgeler Aman Maldybaevtyń dárisin boıyna sińirdi. Belgili kompozıtorlardyń án-kúılerin oryndap júrgen ánshi-kúıshiler talaı baıqaýlarda laýreat atanyp, aýyz toltyryp aıtarlyq jetistikke jetkeni ózinshe bir áńgime. Qazaq mundaıda «ustazy jaqsynyń ustamy jaqsy» dep rızashylyq bildirip jatady ǵoı…
Jurtshylyq Aman Maldybaevty kompozıtor retinde tanyp júrgen kezde ol akterlik qabiletimen de jarq ete qalǵan bolatyn. Belgili rejısser Ermek Tursynovtyń «Shal» atty kórkem fılminde negizgi rólderdiń biri Qaltaıdyń obrazyn qal-qaderinshe ashqanyn jurt jaqsy biledi.
«Kórkem fılmge túsý ıdeıasy maǵan qatty unaǵanyn qalaısha jasyraıyn? Bul meniń ómirimdegi jarqyn sátterdiń biri boldy dep tolyqqandy aıta alamyn. Osyndaı ǵajap múmkindikti múlt jibermeý maǵan amanattalǵan bolatyn. Amanatqa qııanat jasaǵan joqpyn», deıdi ol aǵynan jarylyp.
Keıipkerimizdiń perzentteri de óner áleminen alys emes. Olardyń bári de talantty azamattardyń qatarynda desek, qatelespespiz. Osyndaıda «Áke kórgen – oq jonar, sheshe kórgen ton pisher» degen maqal eriksiz eske túsedi.
«Uldarym anasynyń qursaǵynda jatqanda aıy-kúni jaqyndap otyrǵan kelinshegimniń janynda otyryp kúı tartatynmyn. Qazaqtyń ǵajap kúılerin balalarymnyń sanasyna tıtteıinen sińirgim keldi. Perzentterim ómirge kelgennen keıin besigin terbetip otyryp, talaı ret án aıtyp, kúmbirletip kúı shertip áldıleýshi edik», degen Aman Maldybaevtyń sózinen urpaǵynyń ónerge nege jaqyn bolǵandyǵyn ańǵara túskendeımiz.
Uldarynyń úlkeni Álibek oqýshylar arasynda ótken halyqaralyq «Azııa daýysy» án baıqaýynyń dıplomanty ekenin bireý bilse, bireý bilmes. Onyń kompozıtorlyq qyry da barshylyq. Kóne shahardaǵy san túrli jıyndar men merekelik is-sharalarda qolyndaǵy saksofonynan syzyltyp saz tógip turatyn Álibektiń sheberligine tántimiz. О́ner adam balasyn órge súıreıdi. El kóresiń, jer kóresiń. Aınalańdy, jer-jahandy tanı túsesiń. Tańdaýyń túzelip, talǵamyń qalyptasady. Oıǵa shomasyń…
Álibek ákesimen birge Germanııanyń eń kórikti on qalasyn aralapty. О́rkenıet kóshinde ozyq orny bar eldiń mádenıeti oǵan oı salǵany anyq. Ortanshy uly Rústem Belarýste ótken halyqaralyq án konkýrsynyń I oryn ıegeri, Máskeýde, Novosibirde ótken halyqaralyq óner dodalarynyń dıplomanty eken. Kenje uly Qazybek – qobyzshy. Jas qobyzshylardyń Halyqaralyq «Jez kıik» atty baıqaýynda laýreat atansa, respýblıkalyq jas oryndaýshylar alamanynda II oryndy oljalady. Qazybek bul júldelermen shektelip, toqtap qalǵan joq. 2012 jyly halyqaralyq «Shabyt» festıvalinde aıy ońynan týyp, belgili qobyzshy Qazybek Ábenov atyndaǵy arnaıy júldeni ıelendi.
Qazirgi kezde Aman Maldybaev ónerli otbasynyń kórkemdik jetekshisi sekildi… Dombyra men kúı – qaı kezde de qazaqqa amanat. Sol amanatqa daq túsirmeı júrgen Aman sekildi azamattar aman bolsyn!
