Jánibek ÁLIMAN
Jánibek ÁLIMAN«Egemen Qazaqstan»
218 materıal tabyldy

Ádebıet • 17 Aqpan, 2022

Tirshiliginde tozaqqa túskender

«Eldiń Ybyraıy – Ybyraı, bizdiń Ybyraı – sumyraı» demekshi, bul jolǵy shyǵarmanyń bas keıipkeri baryp turǵan ońbaǵan, kórgensizdiń esebinde sýretteledi jáne onysyn ózi bile tura qoldan jasaıtynǵa uqsaıdy. Elge jaqpaıtyn súıkimsiz áreketterge qasaqana barady. Biraq kemaqyl, túısiksiz pende emes, sýretshi. О́te talantty ári belgili sýretshi. Sóıte tura súıkimsiz adam.

Ádebıet • 16 Aqpan, 2022

Muhıttyń «Aınamkózi»

О́rtteı laýlap, kókteı qaýlap dúnıeni alyp bara jatqan Muhıttyń ánderin shyrqap salý úshin ánshiniń ishinde qandaı kúsh, nendeı qudiret jatýy kerek dep oılaısyz? Suraqty emes, álgindeı sózdi Úkili Ybyraıdyń «Tolqynyna» da qarata aıtar edik. Qazaqta «shapqan attaı, atqan oqtaı» qubylysty tabıǵatyna syıdyrǵan mundaı ánder jeterlik. Alysqa barmaı-aq Muhıt týyndylaryn atasa da jetedi. Tyńdap otyryp, elestetip kórińiz? Álde sizdiń ishti áýen qýaty olaı qýyryp, áldenege jetelemeı me? «Birjan sal» fılminde qaraǵaıdyń túbinde uıyqtap jatqan saldy aǵasy Nurjan kelip oıatyp alyp, aqyl aıta bastaǵanda qaıtaratyn jaýaby bar ǵoı: «Aǵataı, sizdi birnárse ishińizden ottaı qarı ma? Meni sol nárse shoqtaı shyjǵyrady», dep. Sol eske túsedi.

Ádebıet • 13 Aqpan, 2022

Teńizben ereges

Jyǵylǵysy, jeńilgisi kelmeıdi adam. Jeńilgeni bylaı tursyn, jeme-jemge kelgende, bir nárseni moıyndaýynyń ózi qıyn. Qaıtken kúnde qapysyn taýyp jeńip ketýdi oılap turady. Áıteýir osy psıhologııa adamzatqa erteden tán sekildi. Túpsana solaı ma, bilmedik.

Qoǵam • 10 Aqpan, 2022

Saǵynysh ólip barady

Bizdiń kóbimizdi kóshe tárbıelegeni kúmánsiz shyǵar. Túbegeıli kóshe demesek te, bala tárbıesine kósheniń yqpaly joq emes. Biz dep otyrǵanymyz – táýelsizdik jyldarynda ómirge kelgen jastar. Aldy otyzdan asyp, qyryqqa aıaq basty. Sońy bolmaı-aq qoısyn, bári azattyq atyn jamylyp týǵany qandaı tamasha.

Ádebıet • 09 Aqpan, 2022

Surapyl Surkójek

Surkójek atty siz de bilesiz dep oılaımyz. О́ıtkeni osy tulpar týraly jazǵan Muhtar Maǵaýın áńgimesiniń basynda aıtady.

Ádebıet • 08 Aqpan, 2022

Jan sózi

Erteń aqyn Esenqul Jaqypbektiń týǵan kúni eken. Muqaǵalı Maqataevtan bir kún keıin, 1954 jyly 10 aqpanda dúnıege kelgen aqynnyń bizdiń qolǵa alǵash túsken kitaby «Tazqara qustyń taǵdyry» jınaǵy dep júrsek, qatelesippiz.

Ádebıet • 06 Aqpan, 2022

«Qulaǵynan qan aqqan qulyn dene...»

Aýyl quralaıdyń salqyny ótisi­men japa-tarmaǵaı bıe baılaıtyn. «Quralaı ótsin, qulyndar qa­ra­qulaqtansyn» dep otyratyn úl­kender. Keıde «qaraqulaqtanyp qal­ǵan eken» dep mamyr týysymen baı­lap jiberetin. Quralaıdyń sal­qynymen qabattasyp ta baılaıtyn jyldary bolatyn. Sýyq, salqyn ýaqyt qoı bul. Jańbyrlatyp bastalyp, arty qarǵa ulasatyn. Quralaıda kıikter laqtap, laǵyn órgizedi deıtin. Bókender bir ýaqytta laqtaıdy eken de, quralaılary jata-jata qalatyn bolsa kerek.

Ádebıet • 01 Aqpan, 2022

Sarysý boılaǵan saǵym jurt...

О́leń tolqı ma, ózen tolqı ma, belgisiz. Sebebi ózen boıynyń shóbi óleń dep otyratyn úlkender. Qazaqtyń kóneden kele jatqan «shóp te óleń, shóńge de óleń» degen sózin eske salady. Qystygúni óleń shóptiń malǵa juǵymy bolmaǵan soń qazaq jarata bermeıdi. О́leńshi sóziniń syry osy jerden ashylady. Kóńil terbep, jan tebirenip, kókirekke sodan bitken sher tolqytyp týǵan sóz ómirdiń ózin basqa arnaǵa buryp jiberýi múmkin. Naǵyz ádebıettiń sózi de sol bolmaqshy.

Ádebıet • 30 Qańtar, 2022

Muqaǵalıdyń bir óleńi

Ádette oqyrman óleńnen ózin izdeıdi. Kórgenin, estigenin, basynan ótkergenin, janyna jaqynyn taýyp jatsa tipten qunyǵa túsedi de, sol shyǵarma esinde qalyp qoıady. Nemese «osylaı eken-aý, á» dep tańǵalǵan jaǵdaıda kókeıde qalady týyndy.

Ádebıet • 26 Qańtar, 2022

...Sóıtip júrgen «Sursha qyz»

Sóz óneri bolǵan soń qatys­paıtyn jeri bar ma ádebıet­tiń? «Álem kitapqa kirýge um­tylady» degen bir danysh­pan­nyń oıyna baqsaq, kerisin­she bolyp shyǵa keledi. Kim de bolsyn kórkem ómirge talpynatyndaı, álem ádebıetke kirýge qumartyp turady. Eski ómirdiń jany men rýhy, demi men tynysy, zamandardyń sy­ry men symbaty, áni men máni ádebıette júredi. Ishinde tolqyp ómir, jortyp tarıh ba­ra jatady. Halyq arasynda keń taraǵan ánder ekibastan solaı.