Janýarlar • 18 Mamyr, 2023
Arqa jaıly bolmaı tur kıikterge...
Aq kıikterdi alǵash kórýim. Poıyzben ótip bara jatyp kózden tasa bolǵansha ańdap úlgerdim. Kıikter jaltań-jaltań etip jaıylady eken. Basyn ońdy-soldy shulǵyǵanda, aýada jeńil qalqyp júrgendeı súıkimdi kórinedi. Naýryzdyń 21-i kúni Qaraǵandy oblysyndaǵy Darııa men Burma aýylyn basyp ótetin temirjol boıynda jaltań-jaltań etip jaıylyp júrdi. Ishinde múıizdi tekesi bar. Mundaı sulý jaratylysty kórsemshi! Jer alashabyr, bir jerde bar, bir jerde qar joq. Sonda jaıylyp júrgen kıikterdi kórip qýanǵan júregim, ótkende Jańaarqanyń jazyǵynda shashylyp qalǵan bókenderdiń óleksesin kórip kúl-parsha boldy.
Ádebıet • 17 Mamyr, 2023
Qazaq aqyn-jazýshylarynyń kóshpeliler ómirine, túrki dáýirine soqpaǵany kemde-kem shyǵar. Bergi kúnniń sýretine jan bitirgenniń ózinde tamyrdy, negizgi ózekti sol zamandardan tartyp jatady. Shákárim Qudaıberdiulynyń «qazaqtyń arǵy atasy batyr Túrik» deýi, Maǵjan Jumabaevtyń «Túrkistany», Ulyqbek Esdáýlettiń «Biz – túrkilermiz» dep sarnap ala jóneletin jyr saryny, tize berse kóp. Táńir tekti túrkiler dáýiri aıdaı aqıqattyń ózi bola tura, shynynda da tarıhtyń ertegisi sııaqty. «Turandy túgelimen bılep turǵan, ertede ertegi han Afrasııab» deıtini sondyqtan shyǵar Maǵjan aqynnyń.
Poezııa • 16 Mamyr, 2023
Jastar poezııasy – nemis tilinde
Ortalyq Azııa, atap aıtqanda, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Tájikstan, Túrikmenstan jáne О́zbekstan topyraǵynda túlegen jyrlar kári qurlyqta qanatyn qomdap, Almanııa rýhanııatyna at izin saldy. Túbi bir túrki halyqtary jas shaıyrlarynyń shoǵyr-shoǵyr jyrlary tutasqan qalyń antologııaǵa engen ár eldiń jyry ana tilinde hám nemis tiline tárjimálanǵan nusqasy qosa jarııalanýymen de qundy. Ýaqyt ótken saıyn tamyry tereń qazaq jyrlarynyń órisi keńip-aq keledi. Sonyń bir mysaly, Gıote topyraǵyna baryp, nemis oqyrmandarymen syrlasatyn osy antologııa.
Mádenıet • 15 Mamyr, 2023
Qazir kórermen qaýym Astanadaǵy Ulttyq mýzeıdiń aýzy-murnynan shyǵyp tur. Munda ataqty sýretshi, «Parasat» ordeniniń ıegeri Alpysbaı Qazyǵuldyń «Kóktemgi samǵaý» atty kórmesi ótip jatyr. Mamyrdyń basynda sýretshi artynyp-tartynyp Almatydan Astanaǵa jetkizgen 140 kartınasyna kóz sýaryp júrgender de az emes. Biz de sol qatardan tabylyp, kórkem týyndylardy kózben «jutyp» qaıtpaq edik, alaıda ult pen jurttyń bolmysy men turmysynan syr shertken boıaýlar bizdi «jutyp qoıǵan» syńaıly.
Tarıh • 14 Mamyr, 2023
О́tken kúnderi Erlan Tóleýtaı shyrqaǵan Birjan saldyń ataqty týyndysy «Temirtasty» áleýmettik jeliden tyńdadym. «Abaı» arnasyndaǵy bir baǵdarlamada arnaıy shyrqaǵan eken. Ánshiniń daýysynan ataqty saldyń qamyryqty muńy qulaqqa kelgendeı áserlendim. Aqynnyń tereń muńy shıyrshyq atqan shabyt kúshimen asqaqtap estilgeni bolmasa, asa qamyryqty án sekildi sezildi. Zar, muń, qamyryqty qaıǵy qabarjyp jatqanǵa uqsaıdy túbinde. Osy joly osylaı sezilip, áser etti, buǵan deıin bul ándi qansha estisem de, áserlenbegenime qaıran qaldym. Eki-úsh qaıyra tyńdadym, asa qamyryqty týyndy. Kókeıge osyndaı sóz orala berdi.
Ádebıet • 08 Mamyr, 2023
Aqynnyń júregi – batyrdyń minezi
Soǵys týraly óleńderdiń ishinen Syrbaı Máýlenovtiń jyrlaryn unatyp oqysam da, aldymnan Qasym Amanjolov shyǵa beredi. Surapyl jyldardyń rýhyn sezingiń kelse, bálkim sáp-pál jaqyndaǵyńyz kelse, Qasym men Syrbaıdy qatar oqý kerek shyǵar dep bilemin.
Ádebıet • 28 Sáýir, 2023
Kitap oqymaıdy degen – bos sóz
Astanada bes kúnge jalǵasyp, apta sońynda aıaqtalǵan «Eurasian Book Fair-2023» Eýrazııa kitap kórme-jármeńkesi elimizde qanshama jyldan beri aıtylyp kele jatqan «qazir eshkim kitap oqymaıdy» degen dáıeksiz sózdiń seńin buzdy. Munda kitap saýdasy ǵana emes, qazaq mádenıeti men rýhanııatynda qordalanyp qalǵan máselelerdiń sheti qyltıyp, kóptegen suraqtyń jaýaby tabyldy. «Folıant» baspasy osymen altynshy ret uıymdastyryp otyrǵan rýh toıyna para-par kitap kórmesine memlekettik deńgeıde mán berilip, keń aýqym alǵany kóńil kónshitti. Biraq aıtarymyz basqa.
Ádebıet • 24 Sáýir, 2023
Ulttyq akademııalyq kitaphanada Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń múshesi, Álıhan Bókeıhan atyndaǵy syılyqtyń laýreaty, aqyn Baqytjan Tobaıaqtyń 70 jasqa tolýyna oraı «Arqa men Jetisý aıbozy» atty shyǵarmashylyq kesh ótti. Aqynnyń zamandastary, zııaly qaýym men oqyrmandar qatysqan is-sharada kesh ıesiniń shyǵarmashylyǵy tóńireginde áńgime aıtylyp, qazaq óneriniń kórigi qyza tústi.
Ádebıet • 23 Sáýir, 2023
Byltyr jazýshy Álibek Asqarov Saha (Iаkýtııa) Respýblıkasyna issaparmen barǵan. Bul sonyń nátıjesinde jaryq kórgen kitap. «Caha-Iаkýtııa. Aq qar, kók muz álemine saıahat» dep atalady. Keshe ǵana aıaqtalǵan Eýrazııalyq kitap-jármeńkesinde Iаkýtııadan kelgen qonaqtardyń qatysýymen kitaptyń tanystyrylymy ótip, ony memleket jáne qoǵam qaıratkeri Saýytbek Abdrahmanov júrgizdi.
Ádebıet • 20 Sáýir, 2023
Qazaq dalasyna qanshama jyldan beri bıyl soqty Otamaly. Qazaq balasy umytýǵa aınalǵan Otamaly ońdyrmaıdy deýshi edi, bul joly da jetistirmedi. Otamalyny óltirgen bes kún soqqan borandaı búrip keldi. Jalańashtanǵan jer búristi, jermen birge el búristi. Endi túspesteı erip joǵalǵan qar bir-aq kúnde qalanyń aýzy-murnyn bitep tastady. Qalada mundaı bolǵanda, dalada mal baqqan eldiń jaıy ne boldy eken destik. Attyń beline qarap qalǵan burynǵy zaman emes, desek te, tórt túlik endi tóldep jatqanda ońaı tımegeni anyq qoı. Jańa týǵan jas tól bylaı tursyn, Qostanaı men Torǵaıdyń arasynda kólikter turalap jatqanyn áleýmettik jeliden kórdik. Biz Tobyq Jarmaǵambetovtiń «Otamalysyn» paraqtadyq.
