Jádiger • 17 Sáýir, 2023
Eki ıinine el murasyn qondyryp elordaǵa Ertis-Baıan óńiri keldi. Astanadaǵy Qoljazbalar jáne sırek kitaptar ulttyq ortalyǵynda Buqar jyraý Qalqamanulynyń 355 jyldyǵyna oraı «Alash amanaty» atty kórme qoıyp, qaryq qylyp jatyr. Jádigerlerdi ákelgen Pavlodar oblystyq Buqar jyraý atyndaǵy ádebıet jáne óner mýzeıi.
Ádebıet • 17 Sáýir, 2023
Siz de tarıhı roman, hıkaıalardy, bıleýshiler týraly shyǵarmalardy az oqymaǵan shyǵarsyz. Bıleýshiler týraly tarıhı dúnıelerdiń keı tustary janyńdy túrshiktiredi ǵoı. Qantógis, qatygezdik, kónbegendi jazalaý... Tarıhta qashan da solaı bolǵanyn ańǵarý qıyn emes jáne qaıtalanyp keledi. Biz ondaıda «qajet jerinde qatygezdik pen qataldyq kerek, desek te, adamnyń zańǵar ulylyǵyn sen saǵynyshymen esepte» degen Tólegen aqynnyń sózine júginemiz. Boıyn uly saǵynysh, ińkár sezim bılemese, myń jerden batyr, aılaker patsha bolsyn, ony er dep tanýǵa, adam dep sanaýǵa bola ma? Bul asa úlken hám uńǵyl-shuńǵyl, jym-jylasy kóp taqyryp bolǵandyqtan ár qyrynan kelý kerek shyǵar, alaıda biz oqyǵan Morıs Sımashkonyń «Jýsan» hıkaıasynan osyndaı oı túıdik. Shyǵarmany orysshadan Ábilmájin Jumabaev aýdarypty.
Ádebıet • 13 Sáýir, 2023
Áýeli sóz bolsa, ol da dybystan shyǵady. Dybys, daýyssyz sóz bola ma? Biraq júrektiń úni dybyssyz da qudiretti emes pe? Ony estý úshin qulaq emes, júrek kerek. HH ǵasyrda «kisilik kúıde ǵana qaldy» dep Áýezov tegin aıtty deısiz be? Bizdiń dalada tórt aıaǵyn teń basyp kúı men sóz qatar týǵanǵa uqsaıdy. Esken samal, kóshken ańyz, desken áńgime, jyrmen jetken kúıdi tyńdaǵanda álgindeı oıǵa jeteleıdi. Kóńildiń kúıinen týady da bári.
Ádebıet • 10 Sáýir, 2023
«Júırik atqa mingeniń bar ma?» dep bastalatyn joldar bar, Júsipbek Aımaýytovtyń bir shyǵarmasynda. «Aqbilektiń» orta tusynda bolsa kerek. Jaqsy at jalyndaǵy áser men jelik, kóńil men ómir týraly ondaı nanymdy jetkizgen jazbany oqymadyq. «Dámi aýyzdan ketpeıdi» degendeı, arasynda emis-emis eske túsedi. «Jaqsy at qulaǵynda besti qymyzdyń jeligi» bar degen sózdi de sonda oqyǵanbyz.
Ádebıet • 05 Sáýir, 2023
О́mir ádebıettegideı, ádebıet ómirdegideı, birin-biri qaıtalaıdy. Siz qaı keńistikte ómir súrmeńiz, bári bir «qaraýylǵa» ilikpeı qoımaısyz. Búgin bolmasa, erteń. Múmkin súrip nemese súrilip jatqan ómirińizge uqsas jaılar sizge deıin bolyp, jazylyp qoıýy da kádik. Tarıhtaǵy oqıǵalar qaıtalanyp otyraryn nege jorısyz? Bıleýshilerdi bıleýshilerdiń ómirimen, óner adamdary taǵdyrynyń bir-birimen uqsastyǵyn, taǵysyn taǵy salǵastyra kele túńilesiz de jeke qalýǵa tyrysasyz.
О́ner • 02 Sáýir, 2023
Búginde dúnıedegi jandy, jansyz qubylystyń bári ǵylymnyń zertteý nysanyna aınaldy. Jaryqtyń jyldamdyǵy, balyqtyń qarańǵyda sáýle shashatyny, sýdyń este saqtaý qabileti, sý turmaq fotondardyń ózi burynǵy qurylymyn (ne bolǵanyn) este tutyp qalady eken.
Ádebıet • 29 Naýryz, 2023
Ádebıette arnaý óleń degen bar. Kóneden kele jatsa kerek. Álem ádebıetiniń bárine tán bolǵandyqtan, bizde de nebir túrleri kezdesedi. Ásirese jyraýlar poezııasynan ozyq úlgileri az ushyraspaıdy. Sol qadym zamandardan jetken jyr, tolǵaýlar bireýge qarata aıtylǵanymen, tutas arnaý dep qabyldaýǵa kelińkireı de bermeıdi. Tolǵaý dese jarasady. Alaıda jeke basqa, bir adamǵa qatysty aıtylǵandyqtan, arnaý emes dep taǵy aıta almaısyz. Búginde ádebıetti shyn túsinýge tyrysatyndar arasynda jıirkenish týdyrýǵa aınalǵan, múlde qabyldanbaıtyn óleńniń osy túriniń erterektegi turpaty múlde oqshaý bolǵanyn aıtqymyz keledi.
Rýhanııat • 28 Naýryz, 2023
Astanada Shákárim shyǵarmalarynyń shýaǵyna shomylǵandar synǵa tústi dese bolǵandaı. Buryndary Abaı-Shákárim oqýlary bolsa, bıyl respýblıka kóleminde Shákárim oqýlary tuńǵysh ótip tursa kerek. Atalǵan baıqaýdyń «shańyraq kóterip» jeke shyqqanyn rýhanııat arnasynyń keńı túskenine baladyq. Sebebi Ulttyq akademııalyq kitaphanaǵa elimizdiń túkpir-túkpirinen kelgen oqýshylardyń osaly joq pa dep qaldyq. Kózderi janyp kemeńgerdiń óleńderin oqyǵanda, jas júrektiń rııasyz úni kóńil baýraıdy-aq.
Tarıh • 27 Naýryz, 2023
Balkonda mýzyka tyńdap, temeki shegip otyratyn eki bozbala esińizde shyǵar? Ol zamannyń eseıip qalǵan oqýshylarynyń kóp júretin jeri kóshe, al fılmdegi ekeýdiń otbasy men kósheden bólek ońasha ýaqyty balkonda ótedi. 1988 jyly rejısser Qalyqbek Salyqov Oljas Súleımenovtiń «Balkon» poemasynyń jelisimen túsirip, sol jyly jaryqqa shyqqan «Balkon» fılmi emeýringe toly, asa kúrdeli týyndy. Tipti alǵash kórgen adam soǵystan keıingi Almatynyń bir aýdany kólemindegi kartına, nostalgııa retinde qabyldaýy da múmkin. Alaıda rejısser múlde basqa dúnıelerdi ymdaıdy da otyrady. Týyndynyń óne boıy ym men emeýrinnen turady. Ana bir jýan qaryn aryzqoı men kúıeýi ishkish áıel, Borıa aǵaıdan basqasynda aıqaı joq dese bolady. Bul kórkem týyndynyń jetistigi emes pe? Buryn kórgenderge bul kınony qaıta kórýdi, kórmegenderge asa yjdahattylyqpen tamashalaýǵa keńes berer edik.
Elorda • 27 Naýryz, 2023
Elordadaǵy dombyra eskertkishi
Ulystyń uly kúni – Naýryz meıramynda Astanadaǵy kúıshiler alleıasynda «Dombyra» eskertkishi ashyldy. Elordadaǵy Dına Nurpeıisova tas tuǵyrǵa kóterilgen kúıshiler alleıasynda toılanǵan Naýryz toıy osyndaı ıgilikke ulasty.
