Tarıh • 08 Mamyr, 2023
Ataǵy jer jarǵan, qalamgerler «Hem» dep ataǵan Ernest Hemıngýeımen sońǵy ret tildesken kisiniń esimi – Sven Brıkerts. Ol jazýshymen tildesip qalý úshin kóp izdengen, tipti birneshe ret meselesi qaıtqan jýrnalıstiń biri. Ol osy bir suhbat úshin Kenııanyń Keı-Ýestine, Parıjge, Pamplonaǵa barýdan da esh eringen emes. Sosyn olar «Pappı alabuǵasy» atty kishkentaı balyq taǵamdaryn ázirleıtin meıramhanada kezdesýge kelisedi.
Tehnologııa • 04 Mamyr, 2023
Osy jyldyń qańtarynda qoldanysqa enip, tutas álemge tez taralǵan jańa tehnologııalyq ónim ChatGPT (Generative Pre-Trained Transformer) eki-aq aıdyń ishinde 100 mln-nan asa paıdalanýshyny jınady. Osylaısha, osy kúnge deıingi eń jyldam taralǵan qosymshanyń biri atandy. OpenAI-dyń jetildirilgen chat-boty halyqtyń jasandy ıntellektige degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrǵany sonsha, ol týraly bilgisi keletin, tipti ony paıdalanyp kórgisi keletinderdiń sany kún saıyn artyp barady. Biraq jańa tehnologııalyq ónimniń qaýipsizdik táýekelderi baryn baıypty túrde oılaǵandar neken-saıaq.
Abaı • 03 Mamyr, 2023
Jýyq jyldardan beri shetelde qazaq mádenıeti ortalyqtary ashylyp, sol arqyly elimizdiń mádenıeti men ádebıetin, salt-dástúrin ózge elderge nasıhattaý, tanystyrý jumystary júrgizilip keledi. Bul ortalyqtardyń birazy tyńǵylyqty túrde halqymyzdyń mádenıetiniń keregesi keńeıýine septigin tıgizip júrgeni anyq. Solardyń biri – AQSh astanasy Vashıngton qalasyndaǵy Abaı ortalyǵy.
Álem • 02 Mamyr, 2023
Jýyq jyldardan beri shetelde qazaq mádenıeti ortalyqtary ashylyp, sol arqyly elimizdiń mádenıeti men ádebıetin, salt-dástúrin ózge elderge nasıhattaý, tanystyrý jumystary júrgizilip keledi.
Qoǵam • 30 Sáýir, 2023
Qadaý-qadaý ǵasyrlardan beri saqtalǵan halqymyzdyń rýhanı murasy atadan balaǵa jalǵasyp keledi. Qaı dáýirde bolsyn, ultymyzdyń ózine ǵana tán salt-dástúri men rýhanı qazynasy tárbıelik mańyzyn joıǵany joq. Sol úshin de ony biz búgingi kúnde arnaıy ǵylym retinde zerttep, urpaqtar sanasyna sińirýimiz – kún tártibindegi máseleniń biri. Biz úshin salt-dástúr baılyq, sarqylmas mura esebinde.
Suhbat • 26 Sáýir, 2023
Túpnusqadan tárjime – ýaqyt talaby
Ádebıet pen rýhanııattyń damýy úshin aýdarmanyń, onyń ishinde túpnusqadan aýdarýdyń alatyn orny erekshe. Biz sol arqyly ózge ozyq elderdiń ádebıetinde qandaı jańalyqtar men ózgerister bolyp jatqanyn, olardyń qalamgerleri qandaı jaqsy týyndylar jazǵanyn oqyp, saraptap, sanada salmaqtaı alamyz. Qazir bizde túpnusqadan aýdaratyndar bar ma, olar ne bitirip jatyr degen saýalǵa jaýap izdeý úshin osy salada eńbektenip júrgen aýdarmashylardy sózge tarttyq. Kezekti dóńgelek ústelimizge aýdarmashylar – Maqsat Dúıismaǵambet (orys tilinen aýdarmashy), Roza Musabaeva (nemis tilinen aýdarmashy), Dosym Zikirııa (túrik tilinen aýdarmashy), Dınara Mazen (aǵylshyn tilinen aýdarmashy), Sholpan Qyzaıbaeva (nemis tilinen aýdarmashy) qatysyp otyr.
О́ndiris • 26 Sáýir, 2023
Sıfrlyq tańbalaý: Aıaqkıim baǵasy qymbattaǵan joq
2023 jylǵy 1 sáýirden bastap aıaqkıimdi tańbalaý jáne qadaǵalaý erejeleri tolyq kúshine endi. Osy kezeńde elimizde tańbalanǵan aıaqkıim kólemi 257 paıyzǵa ósti. Kásipkerler tańbalaýdyń engizilýi taýar baǵasynyń ósýine áser etpegenin atap ótti.
Ádebıet • 25 Sáýir, 2023
Shahanov Shyńjańǵa barǵanda...
О́tken kúnderge qaıyryla qarasaq, bári – nostalgııa. Men 2008 jyly Úrimji qalasynyń mańynda ornalasqan Sanjy deıtin shahardaǵy ýnıversıtette stýdentpin. «Muhtar Shahanov Shyńjańǵa keledi eken» degen habar taraǵaly biz kún sanaı bastadyq. Maqsatymyz – Shahanovty óz kózimizben kórý. Sebebi, ol kezde qytaı qazaqtary arasynda Abaı men Muqaǵalı Maqataevtan keıin Muhtar Shahanovtyń óleńderi kóp oqyldy.
Halyq • 24 Sáýir, 2023
Ana tili, «Abaı joly» jáne Alına
Ol áleýmettik jelidegi paraqshalarynyń mańdaıyna «Qazaq tilin nasıhattaýshy» dep badyraıtyp jazyp qoıypty. О́zimen sóılestik. «Tegim – koreı, ultym – nemis, tilim men rýhym – qazaq», dep jaýap berdi. Sosyn onyń onlaın sabaqtary týraly beınematerıaldardy aqtaryp kórdik, memlekettik tildi ózgeshe metodıkamen úıretip júr eken.
Ádebıet • 20 Sáýir, 2023
Aspan paraǵyna jazylǵan jyrlar
Jaqsy óleńderdiń bári «meni oqy» dep ózine shaqyryp turady. Biraq «aıqaılap» aınalasyna jar salmaıtyny taǵy bar. Bul – shyndyq. Jarty álem jarysa oqyp, tipti jattap alǵan poezııalyq shyǵarmalardyń kóbi osy baǵytty ustanady. Poezııanyń óner ataýlynyń tunyq bastaýy ekeni de – moıyndalǵan pátýa. Sol úshin de ataqty Martın Haıdegger: «Saıyp kelgende óner bitkenniń báriniń ózeginde poezııa jatyr», dep atalǵan ónerdiń dárejesin aspandatady.
Onlaın 
