Pikirler
Adam balasy bul ómirge bir-aq ret keletini jáne onyń ómiri dál sol qalpynda ekinshi ret qaıtalanbaıtyny málim. Bul da bir dúnıeni jaratqan Allanyń ulylyǵy men sheberliginiń, ádildiginiń belgisi bolsa kerek.
02 Qyrkúıek, 2020
On shaqty jyl buryn Semeıde Alash zııalylaryna qoıylmaq eskertkishtiń eskızi qolymyzǵa tústi. Qolynda balǵasy men oraǵy joq demeseńiz, shombal jumysshy beınesindegi ásireuranshyl proletarıattyń beınesi bolyp shyqqanyn kórip qaradaı qarnymyz ashqan. Sonan soń qalalyq mádenıet bólimine habarlasyp, mán-jaıdy bilip maqala jazǵan edik. Alash arystaryna tán zııaly kelbettiń keskinine suraý salǵanbyz.
01 Qyrkúıek, 2020
Bıyl Ata Zańymyzdyń qabyldanǵanyna 25 jyl tolyp otyr. Shırek ǵasyr ishinde Konstıtýsııa azamattarymyzdyń quqyqtary men bostandyqtaryn, memleketimizdiń júıeli túrde damýyn qamtamasyz etip keledi. Elimizde konstıtýsıonalızmniń ózindik erekshelikteri men baı tarıhy bar. Buǵan deıin qabyldanǵan konstıtýsııalardyń memlekettiligimizdi nyǵaıtýda ár qaısysynyń jeke tarıhı mıssııalary bolǵanyn bárimiz jaqsy bilemiz.
28 Tamyz, 2020
Kezekke turý mádenıeti qashan qalyptasady?
Koronavırýs pandemııasy bastalǵaly araqashyqtyq saqtaýdyń ózektiligi arta tústi. Ásirese memlekettik mekemelerge, dárihanalarǵa, kassaǵa, qysqasy halyqqa qyzmet kórsetetin oryndarǵa kezekke turý mádenıetin qatań ustaný qajet. О́ıtkeni jer-jahandy jaılaǵan vırýs adam tańdamaıdy, áleýmettik jaǵdaıǵa da, kıgen kıimge de qaramaıdy.
27 Tamyz, 2020
«Taıyń týyp, taılaǵyń botalasyn!»
Jaqynda bir aqsaqal jańadan shańyraq kótergen eki jasqa yqylas-batasyn berdi. Ádettegideı shubyrtpaly uıqasqa qurylyp, jele-jortyp jóńkile jónelgen uzyn-sonar tilektiń arasynan «Taıyń týyp, taılaǵyń botalasyn!» degen sóz kókeıge qona ketkeni.
26 Tamyz, 2020
Osydan on jyl buryn sol kezdegi Parlament Májilisiniń Tóraǵasy Oral Muhamedjanov bastaǵan qazaqstandyq delegasııa quramynda Japonııada bolǵanymyzda japondyqtardyń aýzynan estigen myna bir áńgime esimnen shyqqan emes: Aralda turyp jatqandaryna 2-2,5 myń jyldan asqan japondyqtar ózderiniń bilimi men ǵylymy damyp, qazirgi bıigine kóterilgennen keıin «biz osy aralǵa qaıdan keldik, bizdiń týysymyz qaı halyq» degen suraqtarǵa jaýap izdeıdi.
25 Tamyz, 2020
Biz keıde kóp nárseniń baıybyna barmaı jatyp short kesip, sholaq oılap, shoq basyp jatamyz. Kóziń jetip turǵan dúnıeniń ózine qaıta bir aınalyp kelip qaraýdyń, araǵa ýaqyt salyp aıtar oıyńnyń astaryna taǵy bir márte úńilip kórýdiń eshqashan artyqtyǵy bolǵan emes. Shyndyq úshin shaıqasta, aqıqat úshin arpalysta oıyń ushqary, sóziń ushqalaq bolmaýy úshin de baısaldy baılam aıtatyn baı minez jáne qajet. Muny ult serkesi Álıhan Bókeıhan: «Ultqa qyzmet etý bilimnen emes, minezden» dep bir aýyz sózben tamasha túıindegen.
21 Tamyz, 2020
Ábden jaýyr bolǵan taqyrypty qaıta-qaıta qozǵaı berýden múıiz shyqpas deısiń. Alaıda «jylamaǵan bala» bolmaıyq, múmkin bireý-mireý estip qalar degen dámeden maqurym emespiz.
20 Tamyz, 2020
Ǵylymnyń damýy – básekelestiktiń kepili
Ábý Nasyr ál-Farabı «Ǵylymy joq eldiń bolashaǵy bulyńǵyr» degen. Búginde álemniń aldyńǵy qatarly elderi ǵylymsyz, ozyq bilim men ınnovasııalyq tehnologııalarsyz memlekettiń ekonomıkasy men azamattardyń áleýmettik jaǵdaıyn túzeý múmkin emestigin jaqsy túsinip, ózderinde ǵylym salasynyń damýyna basymdyqtar berip, ǵalymdaryn baǵalap, olardyń jumys isteýine qolaıly jaǵdaı týǵyzýda.
19 Tamyz, 2020
Ánniń de estisi bar, eseri bar, Tyńdaýshynyń qulaǵyn keseri bar. Aqyldynyń sózindeı oıly kúıdi Tyńdaǵanda, kóńildiń óseri bar... – dep Abaı atamyz aıtqandaı, shirkin qazaqtyń dástúrli áni qandaı edi. Dúldúl aqyn Ilııas Jansúgirovtiń «Kúıshi» poemasynda jáne halyq kompozıtory Áset Naımanbaıulynyń «Injý-marjan» áninde aıtylatyn: «Shyrqatyp, shyǵandatyp, shalyqtatyp, Shapshytyp, shúmektetip, nóserletip, Taldyryp, talyqsytyp, tamyljytyp, Orǵytyp, oraǵytyp, basa órletip. Samǵatyp, sańqyldatyp, cap jelgizip, Uryntyp, órshelentip, báseńdetip. Serpiltip, sýmańdatyp, seksen yrǵap, Qyryq qarpyp, toqsan tolǵap, bes órletip. Qarqyndy ún – qan qaınatyp, júrek julyp, Jan jalmap, kóńil terbep, áserletip. Tógilip, baıaýlatyp, sorǵalatyp...» degenindeı halyqtyń áni qazaqtyń kóńil ajary edi ǵoı.
18 Tamyz, 2020
Kitap dúkenindegi balalarǵa arnalǵan kitaptardyń arasynan kezdeısoq «Kúlsheqyz» ertegisin kórip qaldym. Bul ertegini bilmeıtin adam joq shyǵar. Biz de bala kezimizde osy ertegi jelisimen túsirilgen oryssha mýltfılmder men kınosyn kórgenbiz, qazaqsha kitaby keıin shyqsa kerek.
17 Tamyz, 2020
Áleýmettik jelini ashyp qalsań da, áldekimmen áńgimelese qalsań da synı pikirlerge kóp kezdesesiń. Ásirese bılikti jerden alyp, jerge salyp, qoǵamdy kinálap, halyqtyń kemshiligin betine basyp jatqandardyń qatary qalyń. Quddy syn aıtýdan atan jarysqa túsip jatqandaımyz.
14 Tamyz, 2020
Qaıran aýa, qymbattap barasyń ba?
«Orman degenimiz – dalanyń ókpesi ǵoı» dep edi qazaq jýrnalıstıkasynyń marshaly Sherhan Murtaza. Qandaı dál aıtylǵan sóz. Adamdar nege taý men ormanǵa, teńiz ben ózen-kólderdiń jaǵasyna qaraı umtylady. Tabıǵat aıasy ekendigi óz aldyna, sonymen qatar onda aýa qunary bólek bolady.
13 Tamyz, 2020
Kelmeske ketken Keńes Odaǵynyń jer-jebirine jetip, ıgiligimizdi ruqsatsyz ıemdengen máskeýlik ulyqtardy jeti atasyna deıin qarǵap-silep, bar kináni de, bar kúnáni de solardan kórip, janymyzdy jubatyp kelgenimizge de otyz jylǵa jýyqtapty. Iаǵnı táýelsizdik alǵanymyzǵa osynshama jyl. Burynǵydaı bar baılyǵyńdy tartyp alatyn ortalyq joq, kadrlyq saıasatqa da Máskeý aralasa almaıdy. Qysqasha qaıyrǵanda, tól memleketińe óziń bı, óziń qojasyń...
11 Tamyz, 2020
Bul Uly dala tósinde tórtkúl dúnıege saýyn aıtyp, Alty san Alashtan alaqaılap súıinshi suraıtyn, ultymyzdyń dara kelbeti, uly oıshyly, hakim Abaı rýhyn asqaqtata kórsetetin qaıyrly kún!
10 Tamyz, 2020
Álemdi jaılaǵan indettiń endi qandaı «syıy» bar ekeni bizge beımaǵlum. Al «eki aptalyq» karantın rejimi uzara kele mine, altynshy aıǵa ulasty. Medısınasy qaryshtap damydy degen elderdiń ózi búginde alań kúı keship otyr. Dúnıe daǵdaryp, dúrdaraz bolyp kelgen memleketter bul máselede mámilege kelýge májbúr, qıturqy keseldiń emi men ekpesin qosyla izdep jatyr.
07 Tamyz, 2020
Birde qazaq radıosyn qosyp qalyp edik, satıra sardary Kópen aǵa kúldirip áńgimesin aıaqtap jatyr: «Kúle bilý – ómir, kúldire bilý – óner, kúlki bolý – ólim». Dál aıtylǵan dıagnoz dep qaldyq. Kópekeń bul jerde jalpy adamzattyq kúlki týrasynda emes, qazaq áziliniń qazirgi ádebi turǵysynda oı túıindegenine esh kúmánimiz joq. Satırık sózinen ańdaǵanymyzdaı, jymıyp qana kúletin qazaq júzindegi ádemi kúlki búginde bos yrjyńǵa aınalǵan.
06 Tamyz, 2020
«Atyńnan aınalaıyn Qarqaraly, senen bult, menen qaıǵy tarqamady», deıdi Mádı. Jalpy, kórkem ádebıette muń basqan kóńil, halyq basyndaǵy qaıǵyly jaǵdaı kók júzin tutyp alǵan qalyń bultqa teńeletini belgili. О́ıtkeni aspandy bult torlaǵany adamnyń kóńil kúıine de áser etedi. Jarq etip bult astynan kún shyqsa, kóńil de kóterilip sala beredi.
04 Tamyz, 2020
Qazaq halqy ejelden ádildikti ómir súrýdiń ózegi dep bilgen. Iаǵnı qaı zamanda, qaı kezde bolmasyn qoǵamdy bereke men birlikke bastaıtyn, eldiń shańyraǵyn shaıqaltpaı, irgesin sóktirmeı ustap turatyn ustyny – ádildik. Ataqty qytaı ǵulamasy Kúńzi qarııa «Ádildigi joq qoǵam – eshqashan kemeldenbeıdi» degen eken.
03 Tamyz, 2020
Internet ashtyǵy nemese asharshylyǵy bola ma? Árıne, bolady. Biraq ınternettiń, odan keıin ómirge kelgen sıfrlandyrýdyń alǵashqy damý satysynda biz muny pálendeı sezinbeýimiz múmkin. О́ıtkeni bul – órkenıet jetistikterine sáıkes týyndaıtyn keselderdiń biri.
31 Shilde, 2020
